Sağlıklı Beslenme Piramidi
Beslenme piramidi, 5 ana besin grubunu içeren, en alttan sık tüketilmesi gereken besinlerden üste doğru az tüketilmesi gerekenleri öneren sağlıklı beslenme şemasıdır. Bu besin gruplarını şöyle sıralayabiliriz:
- Karbonhidratlar (ekmek ve tahıl grubu)
- Meyve ve sebzeler
- Süt ve süt ürünleri
- Et, balık, yumurta, kuru yemiş ve baklagiller
- Şeker ve yağ
SAĞLIKLI BESLENME PİRAMİDİ
Bu piramit bize en sağlıklı ve sağlıksız besin gruplarını göstererek beslenme düzenimizi ona göre ayarlamamızı gösterir. Piramidin mantığı kısaca budur. Günlük almamız gereken besinlerin miktarını buna göre ayarlamamız sağlıklı olacaktır.
Yazının sonunda bu yazıyla ilgili bir değerlendirme sorusu bulunuyor.. Tek tıkla değerlendirme yaparak sitemizin geliştirilmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Şimdi beslenme piramidinin içerisinde yer alan besin grupları ve sağlıklı besinler nelermiş; bir göz atalım:
Beslenme Piramidi İçinde Yer Alan Besin Grupları
En çok tüketilmesi gereken grup: Tahıllar (Karbonhidratlar)
Tahıllar, enerji kaynağımızın en temel gıdaları. İçerdiği karbonhidratlar, lif ve B vitaminleri sayesinde bu enerji deposu, en çok tüketilmesi gereken besinler olarak karşımıza çıkıyor. Makarna, pirinç, bulgur, kepekli ekmek, çavdar, yulaf gibi gıdalar bu gruba girmektedir.
Uzmanlar, bu besinlerin tüketilmesini, günlük harcanan enerjiye göre değişiklik gösterebileceğini belirtiyor. Kişiden kişiye de değişiklik gösterebileceğinden genelde 6 porsiyondan 11 porsiyona kadar tüketilmesi öneriliyor.
Meyve ve Sebze
Meyve ve sebze grubu, en çok tüketmemiz gereken 2. grup olarak karşımıza çıkıyor. Vücudu hastalıklardan koruyan antioksidan, vitamin ve mineralleri içeren besin grubudur. Günde 3 porsiyon meyve ve 4-5 porsiyon sebze, günlük ihtiyacınızı karşılayacak. Ancak meyve ve sebze, mevsimine göre tüketilmediğinde pek faydası olmayacaktır. Her gün ve her öğün kesinlikle sofrada olmalı.
Protein Deposu: Et, balık, yumurta, kuruyemiş, baklagiller, süt ve süt ürünleri
Metabolizmanın gerekli protein ihtiyacını karşılayan bu grup, beslenme piramidi içerisinde 3. basamakta yer alıyor. Balıkta bol miktarda omega 3 ve D vitamini bulunuyor. Bu da kalp hastalıklarından bizleri korur. Tavukta da – özellikle göğüs kısmında – daha çok protein bulunuyor. Kırmızı et, mineraller ve B12 bakımından zengin bir besin kaynağıdır. Süt ve süt ürünleri, protein, kalsiyum ve fosfor içermekte ve kemik, diş sağlığı için hayati önem taşımaktadır. Kahvaltıda, hamur işlerinde ve çoğu yemeklerde kullandığımız bol proteinli besin: Yumurta. Yumurta da haliyle tavukta olduğu yüksek miktarda protein içeriyor. Protein, vücudu yenileyen Baklagiller de hemen hemen et kadar protein içermekte ve diğer besinlere göre ucuz olması sebebiyle etten daha çok tüketiliyor. Özellikle vejetaryenlerin çok sık yediği besin grubudur. Ayrıca lif, nişasta, kalsiyum ve demir deposudur. İçerisinde kolesterol bulunmaması, kalp rahatsızlıkları riskinin azaltmasını ve kan şekerinin de dengelenmesini sağlıyor.
En az tüketilmesi gereken grup: Şeker ve yağ
Sağlıklı beslenme piramidi içerisinde en az alınması gereken besinler, şeker ve yağ.
Sütten elde edilen sütün kendi doğal yağı, yine kuru yemişlerin, etin ve balığın kendi yağları tüketilebilir. Ayrıca yağı kızartmadan doğal haliyle tüketilmesi uzmanlar tarafından önerilmektedir. Ben yaptığım yemeklerde marketlerde kullanılan katı yağlar yerine Ardahan’dan getirttiğim tere yağını kullanıyorum. Yemeklere hem lezzet katıyor, hem de oldukça faydalı. Yine de ölçülü yemekte fayda var. Neden mi? Yüksek miktarda bulunan kaloriden dolayı.
Şeker ise meyvelerden bile karşılayabileceğimiz bir besindir. Şeker pancarından bir takım işlemlerden geçerek protein ve minerallerden arındırılmış şeker, zarardan başka bir şey değildir. Kullanıldığında uyuşturucu gibi bağımlılık yapan bu şekeri hayatımızdan çıkarmamız gerekiyor. Zararlarını saysam bu sayfa yetmez. Peki vücudun şekere ihtiyacı var mı diye soracaklara cevabım: Tabi ki yok. Yemeseniz de olur. Zaten bazı yiyeceklerin içeresinde doğal şeker var. O fazlasıyla size yetecektir.
[os-widget path=”/yemekta/yaz%C4%B1-de%C4%9Ferlendirme” of=”yemekta” comments=”false”]
Yazıyı faydalı buldum teşekkürler..
Beğendiğine çok sevindim Meltem. Faydalı olduysam ne mutlu bana.
Nedense en cazip olanlar hep zararlı oluyor. Nasıl yapsak Funda Hocam? 🙂
Gayet net bilgiler teşekkürler hocacığım.
Beyazlardan uzak durun;) şeker, tuz, hamur.
Güzel yorumlarınız için teşekkürler.
Güzel hoş olmuş yazınız hocam